به نقل از «فارس»

متر و معیار نهاد کتابخانه‌های عمومی برای انتخاب کتاب‌ چیست؟

تاریخ انتشار: ۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۹۴۹۴۳

به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور یکی از بزرگ‌ترین نهادهایی است که در راستای فرهنگ کتابخوانی فعالیت می‌کند و در کشور بیش‌ از سه هزار کتابخانه دارد که تأمین منابعش را هم باید انجام دهد. به همین منظور درباره فرآیند خرید، معیارها و ... با حامد عبدوس مدیرکل تأمین منابع کتابخانه‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور  صحبت کردیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آقای عبدوس فرآیند خرید کتاب در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برای تأمین منابع شعبه‌های خود به چه صورتی است؟

تهیه و تأمین منابع مورد نیاز کتابخانه‌ها از قدیمی‌ترین کارکرد‌های نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. این نقش، پس از استقلال نهاد کتابخانه‌ها، به عهده اداره‌کل تأمین منابع گذاشته شد و کار اصلی این اداره‌کل رصد بازار نشر، ارزیابی، تأمین و توزیع منابع مناسب میان کتابخانه‌ها است.

اداره‌کل تأمین منابع، روزانه کارِ شناسایی، تهیه و ارزیابی تازه‌های نشر و عناوین حائز اهمیت‌ آثار در تمامی حوزه‌ها را انجام می‌دهد و بعید است عنوان مهمی از دامنه این رصد بیرون بماند.

حاصل این بررسی، انتخاب کتاب‌هایی است که اولاً موردنیاز واقعی اعضا باشند، ثانیاً دارای شرط مهم «عمومی‌بودن» از نظر محتوا و در قیاس با کتاب‌های مشابه آن موضوع باشند. البته نهاد کتابخانه‌ها مبتنی بر ارزش‌ها و تعاریف جدید از کتابخانه و کار در کتابخانه به دنبال اجرای خدمات دیگر کتابخانه‌ای به اعضا است و رسالت خود را منحصر به عضوگیری و امانت‌دهی منبع کتابخانه‌ای نمی‌داند.

درباره معیارهای نهاد برای تهیه اثر توضیح بدهید؟

نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و اداره‌کل منابع، امکان خرید همه منابع منتشر شده در کشور را ندارد. کمبود منابع مالی، تعداد محدود کتابخانه‌ها به نسبت تمامی عناوین و چشم‌گیر نبودن عناوین قابلِ توجه چاپ اول، برخی از دلایل این وضعیت است.

جایگاه فرهنگی کتابخانه‌ها، ترکیب اعضا و مواردی از این دست نشان می‌دهد که باید براساس نیاز کتابخانه‌ها و متناسب با رسالت فرهنگی مجموعه نهاد کتابخانه‌ها، منابع مناسب «به‌گزینی» شود.

 از طرفی باتوجه به محدودیت قفسه‌های کتابخانه‌های کشور و محدودیت‌های مالی اساساً قابلیت خرید و تأمین همه منابع چاپی کشور نیز وجود ندارد. لذا نهاد کتابخانه‌ها گریزی ندارد جز آنکه از میان منابع موجود در بازار نشر بهترین‌ها را براساس الگوهای مشخص، چارچوب‌های تعیین شده بر مبنای وظایف و رسالت فرهنگی خویش انتخاب کند.

فرآیند به‌گزینی توسط ارزیابان متخصص در گروه‌های موضوعی مختلف که مستقل از ساختار اداری اداره‌کل منابع نهاد هستند تمامی عناوین ورودی را ارزیابی و براساس معیارهای مشخصی برای خرید تأیید یا فاقد اولویت اعلام می‌کنند.

این معیارهای مشخص در فرم‌های ارزیابی متبلور است که به تناسب گروه‌های کارشناسی متغیر است؛ مثلاً در مورد کتب با موضوع بهداشت این موارد جزو معیارهای ارزیابی است: زبان اثر (نثر درست و متناسب با محتوا)، دقت و سندیت علمی، عنوان (جذابیت و تناسب با محتوا)، انسجام و پرهیز از پراکنده‌گویی، خلاقیت در بیان علمی، ضرورت و بایستگی موضوع، صفحه‌آرایی، قطع مناسب، کاغذ، صحافی و چاپ، طراحی رو، پشت جلد و لت، وجود واژه‌نامه و نمایه و استفاده مناسب از عکس، جدول و گرافیک.

کتاب‌ها پس از ارزیابی در صورت تأیید در فهرست خرید اداره‌کل منابع قرار می‌گیرد و بعد از تأمین بودجه خریداری و در قالب بسته‌های «نورسیده» به کتابخانه‌های هدف ارسال خواهد شد. لازم به توضیح است هر چه کتاب امتیاز بیشتری دریافت کند به تعداد کتابخانه‌های بیشتری خریداری خواهد شد.

در بحث آثار ترجمه‌ای و تألیفی رویکرد نهاد کتابخانه‌ها به چه شکلی است؟

توجه نهاد همواره بر «مناسب بودن کتاب برای کتابخانه‌های عمومی» معطوف بوده و هست. طبیعتاً در موقعیتی یکسان اولویت نهاد خرید آثاری تألیفی از نویسندگان ایرانی است. این بدین معنا نیست که آثار ترجمه‌ای خوب و حاوی محتوای مناسب در خریدها جایگاهی نداشته باشند. با نگاه به خریدهای چند سال اخیر نهاد متوجه می‌شویم که در کنار خرید آثار تألیفی شایسته، عناوین ترجمه شده نیز خریداری شده است.

با توجه به توصیه اخیر مقام معظم رهبری در بازدیدشان از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سعی خواهیم کرد با رصد دقیق‌تر عناوین تألیفی، بیش از پیش مجموعه‌سازی مخازن کتابخانه‌ها را با آثار داخلی به انجام برسانیم. امیدواریم در حوزه نشر نیز با شناسایی استعدادهای نوظهور در عرصه‌های مختلف ادبی شاهد ظرفیت‌های گسترده‌تری در این زمینه باشیم.

ارزیابان کتاب در نهاد کتابخانه‌های عمومی از کارمندان نهاد هستند یا شاعران و نویسندگان و اینکه تعامل شما با ناشران چگونه است؟

در اداره کل منابع کتاب‌ها بر اساس گروه‌های موضوعی ارزیابی می‌شوند. برای هر کدام از گروه‌های موضوعی یک یا چند ارزیاب، کتاب‌های ارسال شده به اداره‌کل منابع را برای خرید ارزیابی می‌کنند. این ارزیابان همگی متخصصان آن حوزه و دارای رزومه و تخصص مرتبط با آن موضوع هستند.

این افراد، متخصصین در حوزه‌های موضوعی مختلف هستند. کسانی که هم در موضوع خاص مثلاً پزشکی یا هنر دارای تحصیلات مرتبط هستند، هم فضای نشر در این موضوع را می‌شناسند و با اقتضائات نهاد و نیازهای مخاطبان کتابخانه‌های عمومی آشنا هستند. تقریباً تمامی ارزیابان خارج از مجموعه نهاد هستند. علاوه بر این ما در بخش‌ها یا موضوعاتی از ارزیابان اداره‌کل منابع که کارمند نهاد هستند نیز استفاده می‌کنیم. تمامی خریدهای نهاد از طریق ارتباط با ناشرین و بدون واسطه انجام می‌شود.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: کتابخانه های عمومی منابع کتابخانه های عمومی کشور نهاد کتابخانه های عمومی کشور نهاد کتابخانه ها اداره کل منابع تأمین منابع نهاد هستند کتاب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۹۴۹۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگهداری ۴۲هزار نسخه خطی در سازمان اسناد وکتابخانه ملی کشور

فاطمه صدر در دیدار با اسدالله عباسی استاندار گیلان در رشت گفت: همچنین یک هزار و ۵۰۰ تاریخ شفاهی از شخصیت‌ها در حوزه دولتمردان، سیاستمداران، ادیبان و اهالی فرهنگ و هنر نیز در سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور نگهداری می شود.

وی در ادامه با تشریح جایگاه و قدمت سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور عنوان کرد: بخش کتابخانه ملی این سازمان قدمت ۹۰ ساله دارد؛ ضمن اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور عضو فدراسیون بین‌المللی کتابخانه‌های ملی و عضو فدراسیون بین المللی آرشیوهای ملی است.

وی با بیان اینکه این سازمان در دنیا بسیار بیشتر از داخل ایران شناخته شده‌است اضافه کرد: حفظ و نگهداری میراث مستند و مکتوب کشور وظیفه سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور است که بخشی مربوط به اسناد اداری است.

صدر با بیان اینکه سازمان اسناد و کتابخانه ملی در اصطلاح حافظه ملی ایران نامیده می‌شود اظهار کرد: تمام منابع ایران شناسی و اسلام شناسی در خارج از کشور با تولید به هر زبانی و منابع غیرکتابی شامل فیلم، صوت و انواع صفحات گرامافون در این سازمان نگهداری می‌شود.

وی با اشاره به نگهداری تمام اسناد سازمان برنامه و بودجه از دهه‌های گذشته، امور استخدامی و وزارت نفت و غیره در سازمان یادشده ادامه داد: اطلاع دستگاه‌ها از وظایف این سازمان و همکاری آنان ضرورت دارد.

معاون پژوهش و منابع دیجیتال سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور بیان کرد: به غیر از نگهداری اسناد اداری کشور تعدادی اسناد تاریخی از دوران قاجار و پهلوی نیز در این سازمان نگهداری شده‌است.

وی با بیان اینکه اسناد ضمن نگهداری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور بر اساس مصوبات شورای اسناد ملی تعیین تکلیف و ارزش‌گذاری شده و بعد از فرآیند ضدعفونی ثبت و ضبط می‌شوند ادامه داد: همه اسناد در فرآیندی دیجیتال شده و در کتابخانه دیجیتال کشور که بزرگترین کتابخانه کشورست نگهداری می‌شوند.

صدر خواست تا در شهرهای با قدمت و دارای منابع و اسناد هویت بخش کشور، مردم با کمک متولیان برای تحویل اسناد تشویق شوند تا پس از دریافت، اسناد با استانداردهای لازم ضدعفونی و نگهداری شوند؛ ضمن اینکه به صورت امانت نیز حاضر به نگهداری اسناد هستیم.

وظایف سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور به مردم معرفی شود

استاندار گیلان نیز با اشاره به جایگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور در حفظ و نگهداری اسناد هویت بخش ایران گفت: وظایف و فعالیت این سازمان با استفاده از افراد تاثیرگذار و با همکاری رسانه‌ها باید بیش از پیش به مردم معرفی شود.

اسدالله عباسی با بیان اینکه نگهداری اسناد هویت‌دار اهمیت زیادی دارد و موجب حفظ فرهنگ و هویت هر ملت می‌شود اضافه کرد: بازدید دانش‌آموزان از سازمان اسناد و کتابخانه ملی استان برای شناخت و آگاهی آنان از وظایف این سازمان در دستور کار متولیان قرار گیرد.

وی نگهداری نسخه‌های خطی و تاریخ شفاهی شخصیت‌ها در حوزه‌های مختلف را از کارهای ارزشمند سازمان اسناد و کتابخانه ملی کشور خواند و بر ضرورت همکاری بیش از پیش دستگاه‌ها با مدیریت سازمان اسناد و کتابخانه ملی در گیلان تاکید کرد.

عباسی در خاتمه برای رفع مشکلات و مسائل مربوط به سازمان اسناد و کتابخانه ملی گیلان قول مساعد داد.

 

باشگاه خبرنگاران جوان گیلان رشت